- Spoorbeheerder ProRail verwacht tussen 2025 en 2029 vertraging van bouwprojecten die Nederland per spoor bereikbaar moeten houden.
- Het bedrijf kampt met materiaal- en personeelstekorten en moet daarnaast voldoen aan strenge regelgeving, onder meer rond stikstof.
- ProRail zou een uitzonderingspositie voor stikstofregels willen als bouwprojecten uiteindelijk bijdragen aan verduurzaming, maar dit kan juridisch lastig worden.
- Lees ook: NS boekt kleiner verlies in 2022, maar reed minder vaak op tijd: ‘We hebben reizigers tekort gedaan’
De uitvoering van een kwart van alle spoorprojecten van ProRail kan op termijn vertraging oplopen als gevolg van onder meer bouwregels en personeel- en materiaaltekorten.
Dat zegt ProRail-topman John Voppen bij de presentatie van het jaarverslag over 2022. Hij spreekt van een “spagaat”, omdat ProRail desondanks steeds meer werk moet verzetten om Nederland na 2030 per spoor bereikbaar te houden.
ProRail schat in dat de vertragingen bij projecten ontstaan in de periode tussen 2025 en 2029. Naast de tekorten in personeel en materiaal spelen hierbij ook onzekerheden over wet- en regelgeving een rol. Daarbij verwijst het spoorbedrijf bijvoorbeeld naar beleid omtrent stikstof.
Om aan het spoor te kunnen blijven werken, wil ProRail een uitzonderingspositie voor bepaalde regels die de overheid heeft opgesteld. Het bedrijf kan nu niet alles doen omdat er regels zijn rond stikstof en bijvoorbeeld dassen die schade veroorzaken aan spoordijken. Ook voor het opheffen van overwegen gelden strenge regels waar het bedrijf van af wil.
Volgens topman van ProRail John Voppen zijn de regels zodanig streng dat spoorprojecten die moeten bijdragen aan verduurzaming in de knel komen. "Het is noodzakelijk dat er beleid komt om duurzame projecten op korte termijn tot uitvoering te laten komen. Denk hierbij aan ruimere normen tijdens de bouwfase", stelt Voppen voor.
'Trein is meest duurzame vorm van gemotoriseerd transport'
"De trein is namelijk de meest duurzame vorm van gemotoriseerd transport. Zo leveren wij onze bijdrage aan de beperking van CO2-uitstoot én dragen we bij aan het behalen van de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs."
ProRail probeert al te verduurzamen en daarmee onder meer een antwoord te bieden op de stikstofproblematiek. Voorbeelden daarvan zijn het streven naar emissievrije bouwplaatsen in 2030 en treinen die rijden op elektriciteit of waterstof. Maar "helaas is niet alles mogelijk in het verduurzamingsproces", denkt Voppen, die daarom pleit voor ruimere normen tijdens de uitvoering van spoorwerkzaamheden.
Een uitzonderingspositie verwerven gaat niet zomaar. In november vorig jaar besliste de Raad van State dat bouwprojecten niet meer automatisch toestemming krijgen om tijdelijk stikstof uit te stoten. Die zaak ging over het CO2-transport- en opslagproject Porthos in de Rotterdamse haven. De afgelopen jaren had het kabinet die vrijstelling juist gegund aan de bouwsector, maar de Raad van State achtte dit niet langer juridisch houdbaar.